Vandaag in
Buitenhof ging Mark Rutte in debat met CDA-fractievoorzitter Van Geel, de politicus die zo kleurloos is dat ik zijn voornaam niet eens weet. Voor mij als links-liberaal een debat met een hoog 'Boeiuh!'-gehalte. Maar het kan mooi dienen ter illustratie van mijn stelling: debatteren op tv is alleen maar verwarrend en zou beter verboden kunnen worden.
Dan gaat het me niet alleen om de bekende psychologische dingen, zoals dat wie er goed uitziet in het voordeel is boven de kale dikkerd. Het gaat me er vooral om dat het geen goede manier van informatie overbrengen is.
Rutte beweert bijvoorbeeld dat het aantal asielzoekers verdubbeld is. Van Geel sputterde wat tegen, maar niet erg overtuigend. Check ik de cijfers bij de IND dan zie ik dat
de laatste paar maanden het aanvragen inderdaad flink gestegen is, maar dat ze
vergeleken met vorig jaar nog steeds aan de lage kant zijn. Er zit bovendien een flinke fluctuatie in de cijfers, waardoor het ook nog allemaal weleens binnen de spreiding zou kunnen liggen. Rutte gaf geen standaarddeviatie en p-waarde.
De cijfers zijn dus al twijfelachtig, maar de onderliggende redenen van de eventuele wijzigingen erin bleven al helemaal duister. Zijn de cijfers eerst gedaald omdat bekend is geworden dat Nederland een streng doch rechtvaardig asielbeleid heeft, waar gelukszoekers niet moeten zijn of is een stel ongelukkige Somaliërs zonder enige scrupules overgedragen aan de genade van een stel warlords? Hoe staat het met de situatie in Somalië en Irak en wat is de invloed daarvan op de cijfers?
Om een ander voorbeeld te noemen: ik heb net het boek
Een gezonde geest van Hans van Maanen gelezen, dat gaat over dit soort zaken in de wetenschap. In het stuk 'Weer meer geweld in steden' noemt hij
een onderzoek van twee criminologen die hebben uitgezocht dat de werkelijke criminaliteit tussen 1980 en 2005 met 1% is gestegen. De gemeten criminaliteit steeg veel meer door hogere aangiftebereidheid en meer registratie. Cijfers op zich zeggen dus niks, het gaat om wat achter die cijfers zit.
Als schrijver kan ik de argumentatie en data analyseren zoals ik hierboven gedaan heb. Politici in debat kunnen dat niet. De debatleider zegt om de een of andere reden ook nooit: "U beweert nu elk iets anders, we gaan even uitzoeken hoe het werkelijk zit." Meestal komt dit voort uit valse onpartijdigheid: als de ene politicus A beweert en de andere B, dan moeten A en B beide gehoord worden, zelfs als A aantoonbaar onzin is. In de Verenigde Staten, waar met name de Republikeinse Partij de laatste jaren met grote regelmaat leugens verspreid heeft, is nu een beweging aan het ontstaan die journalisten oproept onzin ook als onzin te benoemen
Bovenop die niet-verfieerbaarheid komt dan nog eens de rommeligheid die de menselijke verbale communicatie eigen is. Een gesprek is nooit zo gestructureerd als een tekst. Vaak springt het zelfs volkomen van de hak op de tak.
Waar het op neerkomt is dat een politiek debat bestaat uit een choatisch gegoochel met cijfers en behaalde resultaten waarvan de correctheid niet vast te stellen is, waarbij uiteindelijk degene met de snedigste oneliners als winnaar uit de bus komt.
Waarschijnlijk zou het het beste zijn als je geen idee had hoe politici eruit zagen en ze louter communiceerden via het geschreven woord. Je kan ze dan alleen beoordelen op hun argumenten, alle ruis valt dan weg. Die doelstelling is niet haalbaar, maar het aantal tv-debatten zou in ieder geval flink beperkt kunnen worden. Niemand schiet er toch iets mee op.
